تاریخچه ورزش تنیس روی میز
تنیس روی میز، که اغلب با نام پینگپنگ شناخته میشود، یکی از محبوبترین ورزشهای جهان است. این ورزش ترکیبی از سرعت، دقت و استراتژی است که میلیونها نفر را در سراسر جهان به خود جذب کرده است. از بازیهای تفریحی در خانهها تا مسابقات حرفهای المپیک، تنیس روی میز نقش مهمی در فرهنگ ورزشی ایفا میکند. در این مقاله، به بررسی تاریخچه پیدایش این ورزش، قوانین بازی، وسایل مورد نیاز، قهرمانان برجسته و تاریخچه کوتاه ورود آن به ایران میپردازیم.
تاریخچه و نحوه پیدایش
تنیس روی میز ریشه در انگلستان دوران ویکتوریایی دارد. این ورزش در اواخر قرن نوزدهم میلادی، حدود دهه ۱۸۸۰، به عنوان یک بازی پس از شام برای طبقه متوسط و بالای جامعه انگلیسی ابداع شد. در آن زمان، افراد ثروتمند پس از صرف شام، برای سرگرمی، از میز ناهارخوری به عنوان زمین بازی استفاده میکردند. آنها با الهام از تنیس چمن، که ورزش محبوب آن دوران بود، این بازی را ایجاد کردند. اولین بازیها با وسایل improvised مانند چوبپنبه به عنوان توپ، کتابها به عنوان تور و جعبههای سیگار به عنوان راکت انجام میشد. این بازی ابتدا به عنوان یک تفریح اجتماعی میان طبقه اشراف رواج یافت و به سرعت در انگلستان و سپس در سایر کشورهای اروپایی گسترش پیدا کرد.
نام “پینگپنگ” از صدای برخورد توپ با راکت و میز گرفته شده است. در سال ۱۹۰۱، شرکت برادران پارکر نام “پینگپنگ” را به عنوان علامت تجاری ثبت کرد، اما بعدها به دلیل مسائل حقوقی، نام رسمی ورزش به “تنیس روی میز” تغییر یافت. در اوایل قرن بیستم، این ورزش به آسیا، به ویژه هند و ژاپن، راه یافت. در سال ۱۹۰۲، یک استاد ژاپنی که به انگلستان سفر کرده بود، این بازی را به دانشجویان خود معرفی کرد و بدین ترتیب، تنیس روی میز در آسیا محبوب شد.
فدراسیون بینالمللی تنیس روی میز در سال ۱۹۲۶ تأسیس شد و اولین قهرمانی جهان در همان سال برگزار گردید. این ورزش در سال ۱۹۸۸ به برنامه المپیک تابستانی اضافه شد و از آن زمان، چین به عنوان قدرت برتر در این رشته ظاهر شده است. تکامل تجهیزات، مانند تغییر توپ از سلولوئید به پلاستیک در سال ۲۰۱۴، نشاندهنده پیشرفت مداوم این ورزش است.
توضیحات بازی
تنیس روی میز یک ورزش سریع و هیجانانگیز است که میتواند به صورت تکنفره یا دوبل بازی شود. هدف اصلی، زدن توپ به سمت میز حریف به گونهای است که حریف نتواند آن را به درستی بازگرداند. بازی روی یک میز مستطیلشکل انجام میشود که توسط تور به دو نیمه تقسیم شده است.
قوانین اساسی بازی به شرح زیر است: هر بازی تا ۱۱ امتیاز ادامه دارد و برنده باید حداقل با دو امتیاز تفاوت پیروز شود. اگر امتیازها به ۱۰-۱۰ برسد، بازی تا زمانی که یکی از بازیکنان دو امتیاز جلو بیفتد، ادامه مییابد. سرویسدهی به نوبت انجام میشود؛ هر بازیکن دو سرویس متوالی میزند. برای سرویس، توپ باید از کف دست باز پرتاب شود و حداقل ۱۶ سانتیمتر به بالا برود، سپس زده شود. توپ باید ابتدا روی نیمه میز سرویسدهنده بپرد و سپس از تور عبور کرده و روی نیمه میز حریف فرود آید.
لینک اختصاصی چینود
در بازی، توپ نباید بیش از یک بار روی میز بپرد و باید همیشه از تور عبور کند. اگر توپ به تور بخورد اما عبور کند، سرویس تکرار میشود. امتیاز زمانی از دست میرود که توپ به تور بخورد و برنگردد، خارج از میز برود یا دو بار روی میز بپرد. در دوبل، بازیکنان باید به نوبت بزنند و سرویس از سمت راست میز انجام میشود.
این قوانین ساده اما نیاز به تمرکز بالا، سرعت واکنش و تکنیکهای پیشرفته مانند اسپین، لوپ و اسمش دارند. تنیس روی میز نه تنها یک ورزش فیزیکی است، بلکه جنبههای ذهنی مانند استراتژی و پیشبینی حرکت حریف را نیز در بر میگیرد.
وسایل مورد نیاز
برای بازی تنیس روی میز، تجهیزات اساسی شامل میز، راکت، توپ و تور است. میز استاندارد ۲۷۴ سانتیمتر طول، ۱۵۲.۵ سانتیمتر عرض و ۷۶ سانتیمتر ارتفاع دارد. سطح میز باید صاف و مات باشد تا توپ به خوبی بپرد. تور در وسط میز قرار میگیرد و ارتفاع آن ۱۵.۲۵ سانتیمتر است.
راکت یا پدل از چوب ساخته شده و با لایهای از rubber پوشیده میشود. rubber میتواند صاف یا پیمپلی باشد و رنگهای قرمز و سیاه معمول هستند تا اسپین توپ مشخص شود. توپ از پلاستیک ساخته شده، قطر ۴۰ میلیمتر دارد و وزن آن حدود ۲.۷ گرم است. برای بازی حرفهای، توپ باید سه ستاره داشته باشد.
علاوه بر این، لباس ورزشی راحت، کفشهای مخصوص با کفی غیرلغزنده و گاهی رباتهای تمرینی برای تمرین انفرادی مورد نیاز است. تجهیزات با کیفیت از برندهایی مانند Butterfly یا STIGA توصیه میشود.
قهرمانان برجسته
تنیس روی میز قهرمانان زیادی پرورش داده است، اما چین بیشترین سهم را دارد. ما لونگ، یکی از بزرگترین بازیکنان تاریخ، با سه مدال طلای المپیک و چندین عنوان قهرمانی جهان شناخته میشود. او به دلیل تکنیک بینقص و استقامت خود، لقب “کاپیتان” را گرفته است.
ژانگ جیکه، دیگر قهرمان چینی، با قهرمانی در المپیک ۲۰۱۲ و دنیای ۲۰۱۱ و ۲۰۱۳، به خاطر سبک تهاجمیاش مشهور است. وانگ لیکین، با سه قهرمانی جهان، معمار موفقیتهای چین در دهه ۲۰۰۰ بود. از بازیکنان غیرچینی، یان-اووه والدنر سوئدی، معروف به “موتزارت تنیس روی میز”، با قهرمانی المپیک ۱۹۹۲ و چندین عنوان جهان،传奇 است.
در بخش زنان، دنگ یاپینگ با چهار مدال طلای المپیک و هشت سال رتبه اول جهان، برجسته است. چین از سال ۱۹۸۸، ۳۲ از ۳۷ مدال طلای المپیک را کسب کرده است.
ورزش تنیس روی میز در ایران
تنیس روی میز در ایران از دهه ۱۹۵۰ میلادی رواج یافت. اولین حضور ایران در قهرمانی جهان در سال ۱۹۵۱ بود. هوشنگ بزرگزاده، یکی از پیشگامان این ورزش در ایران، نقش مهمی در معرفی آن داشت. در آن زمان، قهرمانی ملی در تهران برگزار نمیشد، اما پس از شرکت در مسابقات جهانی، فدراسیون تنیس روی میز ایران تأسیس شد.
این ورزش به سرعت در میان جوانان ایرانی محبوب شد و تحت رهبری افرادی مانند مهراد علیقارداشی، رئیس فعلی فدراسیون، پیشرفت کرد. بازیکنان برجستهای مانند نوشاد عالمیان، که در مسابقات بینالمللی شرکت کرده، نماینده ایران هستند. اخیراً، بازیکنان جوان ایرانی مانند بنامین فرجی، با شکست قهرمانان جهان، تاریخساز شدهاند. ایران دارای فرهنگ غنی تنیس روی میز است و مسابقات داخلی و بینالمللی منظمی برگزار میکند.
در نهایت، تنیس روی میز نه تنها یک ورزش، بلکه نمادی از اتحاد و رقابت جهانی است. با تاریخچهای غنی و آیندهای روشن، این ورزش همچنان میلیونها نفر را الهام میبخشد.
مطالب مرتبط