زمین لرزه ها

به نام خدا

زمین لرزه ها Earthquakes :

می توان گفت زمین لرزه یا زلزله لرزش Earthquakes ، جنبش و تکان خوردن زمین می باشد که به دلیل آزاد شدن انرژی تخلیه شده از سنگ‌ها در گسل‌های پوسته زمین در مدّتی کوتاه روی می‌دهد. محلّی که منشأ زمین‌لرزه است و انرژی از آنجا خارج می‌شود را کانون زمین‌لرزه، و نقطهٔ بالای کانون در سطح زمین را مرکز سطحی زمین‌لرزه می‌گویند. در این مطلب با گزیده همراه باشید.

وحشت از لرزش های زمین:

پیش از وقوع زمین‌لرزهٔ اصلی معمولاً زلزله‌های نسبتاً خفیف‌تری در منطقه روی می‌دهد که به پیش‌لرزه نیز معروف‌هستند، همچنین به لرزش‌های بعدی زمین‌لرزه نیز پس‌لرزه می‌گویند که با شدّت کمتر و با فاصلهٔ زمانی گوناگون میان چند دقیقه تا چند ماه رخ می‌دهد. هرچقدر تعداد پیش لرزه‌ها بیشتر باشد، مقدار ریشتر زمین لرزهٔ اصلی، کمتر می‌باشد، باید بدانید که زمین لرزه نتیجهٔ رهایی ناگهانی انرژی از داخل پوسته زمین بوده که امواج ارتعاشی را ایجاد می‌کند. امروزه زمین‌لرزه‌ها توسط دستگاه زلزله‌سنج یا لرزه‌نگار ثبت می‌شوند.

در نزدیکی سطح زمین، زلزله به صورت ارتعاش یا گاهی جابجایی زمین نمایان می‌شود. زمانی که رومرکز در داخل دریا باشد، در صورت تغییر شکل زیاد و سریع بستر دریا باعث ایجاد سونامی می‌شود که معمولاً در زلزله‌های بزرگ‌تر از بزرگی هشت ریشتر اتفاق می‌افتد. همچنین ارتعاشات زمین باعث ریزش کوه و همین‌طور فعالیت‌های آتشفشانی می‌شوند،در حالت کلی کلمهٔ زمین‌لرزه هر نوع ارتعاشی را دربر می‌گیرد  چه ارتعاش طبیعی چه مصنوعی توسط انسان  که موجب ایجاد امواج ارتعاشی می‌شود. زمین‌لرزه‌ها اغلب نتیجه حرکت گسل‌ها هستند، و همین‌طور می‌تواند حاصل فعالیت‌های آتشفشانی، ریزش کوه‌ها، انفجار معدن‌ها و آزمایش‌های هسته‌ای باشد.

زلزله چیست:

همیشه این تصور نادرست همواره وجود داشته که زمین لرزه عامل مرگ انسان ها و از بین رفتن زیر ساخت های جوامع است، ولیکن بر خلاف این دیدگاه عامیانه، باید جمله معروفی را یادآور شد که  زلزله انسان ها را نمی کشد ، اما سازه ها ضعیف طراحی شده را چرا !.از همین رو کیفیت طراحی و اجرای سازه ها برای مقابله با زلزله بسیار حائز اهمیت است چرا که شکل گیری آیین نامه های طراحی لرزه ای در دهه های اخیر شده است.

باید گفت کمتر پیش می آید که مهندسین محاسب و طراح سازه کم تجربه و یا بصورت کلی مهندسین عمران و معمار به دنبال علت وقوع زمین لرزه باشند.زلزله یکی از رایج ترین بلایای طبیعی هست و زمانی اتفاق می‌افتند که بخش‌هایی از پوسته زمین در اثر آزاد شدن انرژی به سمت یکدیگر حرکت کرده یا از هم دور می شوند. می دانیم در سراسر جهان این اتفاق می افتند، اما برخی مناطق بیشتر از سایرین در معرض آن هستند. این نواحی معمولاً در نزدیکی خطوط گسل قرار دارند. گسل ها که شکاف هایی در سطح زمین هستند که در صورت گسیختگی می توانند باعث ایجاد زلزله و زمین لرزه شوند.

زلزله لرزش سطح زمین است:

این لرزش ها در اثر آزاد شدن انرژی به صورت امواج ایجاد می شود. همچنین زلزله می تواند آسیب جدی به ساختمان ها، جاده ها و سایر سازه ها وارد کند. می تواند باعث رانش زمین، سونامی و سایر رویدادهای مخرب نیز شوند. هنگامی که زلزله رخ می دهد، امواج لرزه ای از محل کانون زلزله به جهات مختلف منتشر می شود. این امواج با سرعت زیادی حرکت کرده و توسط افراد روی زمین قابل لمس است. افرادی که در مناطق نزدیک به مرکز زمین لرزه هستند ممکن است لرزش شدیدی را تجربه کنند، در حالی که افراد در مناطق دور از کانون ممکن است تنها لرزش جزئی را احساس کنند.

بنابراين حركات پوسته زمين به طور كلي شامل حركات هم‌گرا، واگرا و انتقالي هستند كه در حركات هم‌گرا، صفحات به هم نزديك مي‌شوند و كوه‌ها را شكل مي‌دهند. در حركات واگرا صفحات از هم دور مي‌شوند و دره‌ها را پديد مي‌آورند و در حركات انتقالي كه نقش مهمي در ايجاد زلزله دارند، صفحات در كنار هم مي‌لغزند.

انواع زلزله ها کدام است:

باید گفت قبل از بيان چگونگي بروز زلزله و شرح فرآيند نيروي زلزله وارد بر سازه می بایست ابتدا با انواع زلزله آشنا شويم. بر اساس منبع ايجادكننده زلزله، انواع مختلفي دارند از جمله :

زلزله آتشفشاني،زلزله القايي،زلزله تكتونيك،زلزله فروريختي،زلزله حاصل از انفجار

زلزله آتشفشانی: اين نوع زلزله حاصل فعاليت‌هاي آتشفشاني می باشدو فقط در اين نواحي رخ مي‌دهد.

زلزله القايی: درباره زلزله القايي می توان گفت حاصل تغييرات سطح آب، چه در پشت سدها و آب‌گيرها و چه تزريق آب به زمين يا برداشت و استخراج آب از زمين در مكان گسل‌ها است، به نوعی زلزله القايي حاصل بارگذاري سريع به زمين يا برداشت ناگهاني بار از آن است.

زلزله تكتونيک: اين نوع زلزله كه بالاترين آمار بروز زلزله در دنيا را به خود اختصاص مي‌دهد، حاصل حركت صفحات پوسته زمين در لايه‌هاي زير سطح می باشد.

زلزله‌ فروريختی: زلزله فروريختي حاصل فروريختن غارها و كانال‌هاي زيرزميني ، كه كوچك و اغلب كم‌اهميت و محلي هستند.

زلزله حاصل انفجار: زلزله‌های حاصل از انفجار، زلزله‌هايی می باشندكه در نتيجه انفجارهای صنعتی و نظامی رخ مي‌دهد و شدت و محل آن‌ها مشخص است و در نتيجه قابل پيش‌بينی نیز هستند.

بزرگ‌ترین زمین‌لرزه 1960:

باید بدانید این بزرگ‌ترین زلزله‌ای که تاکنون ثبت شده می باشدکه در سال 1960 رخ داد که بزرگی آن 9.6 ریشتر بود و در شیلی اتفاق افتاد. براساس گزارش‌های موجود، مرکز این زمین‌لرزه در نزدیکی منطقه (لوماکو)در جنوب سانتیاگو بود که منطقه (والدیویا) با تخریب خانه 2 میلیون نفر، 3 هزار زخمی و 1655 کشته بیشترین آسیب را از این زلزله دید. زمان دقیق آن در تاریخ 22 می در ساعت 19:11 دقیقه رخ داد و چنان قدرتمند بود که حدود ده دقیقه طول کشید.

گفته می شود امواج سونامی ناشی از این زلزله تا 25 متر ارتفاع داشتند و سواحل شیلی را نابود کردند.دانشمندان در توضیح گفتند که شیلی در امتداد حلقه آتش اقیانوس آرام قرار دارد، و امروزه شیلی را (به‌دلیل موقعیت جغرافیایی‌اش) به‌عنوان یکی از فعال‌ترین کشورهای جهان از نظر لرزه‌ای می‌شناسند.

تولید محتوا تیم چینود